Η θετική διεκδίκηση και η αυτοπεποίθηση είναι έννοιες αλληλένδετες. Η μια ενισχύει την ανάπτυξη της άλλης. Αναπτύσσονται παράλληλα καθώς και οι δυο έχουν στον κέντρο τους την εξέλιξη και τη φροντίδα του εαυτού μας.
Πολλοί από εμάς αναρωτιόμαστε γιατί δεν παίρνουμε πάντα αυτό που θεωρούμε ότι μας αξίζει, είτε από τη δουλειά μας είτε από τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Αυτό που χρειάζεται να αναρωτηθούμε για να βρούμε την απάντηση είναι:
Η θετική διεκδίκηση και η αυτοπεποίθηση είναι έννοιες αλληλένδετες. Η μια ενισχύει την ανάπτυξη της άλλης. Αναπτύσσονται παράλληλα καθώς και οι δυο έχουν στον κέντρο τους την εξέλιξη και τη φροντίδα του εαυτού μας.
Πολλοί από εμάς αναρωτιόμαστε γιατί δεν παίρνουμε πάντα αυτό που θεωρούμε ότι μας αξίζει, είτε από τη δουλειά μας είτε από τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Αυτό που χρειάζεται να αναρωτηθούμε για να βρούμε την απάντηση είναι:
α) ζητάμε αυτό που θέλουμε; β) αν ναι, με ποιον τρόπο;
Υπάρχουν 3 τρόποι για να διεκδικήσουμε αυτό που θέλουμε, ένας όμως είναι αυτός που θα μας οδηγήσει πιο συχνά στο να το κατακτήσουμε.
Παθητική διεκδίκηση: σε αυτή τη μορφή διεκδίκησης ζητάμε με ηττοπάθεια αυτό που θέλουμε σα να έχουμε προδικάσει ήδη το αρνητικό αποτέλεσμα. Δείχνουμε ιδιαίτερο σεβασμό στα δικαιώματα και τις ανάγκες των άλλων χωρίς να υπερασπιζόμαστε ικανοποιητικά τα δικά μας δικαιώματα. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε αρνηθεί πρώτοι εμείς στον εαυτό μας αυτό που του αξίζει και μετά ακολουθούν οι άλλοι. Ένα άτομο που συνήθως δε διεκδικεί σκέφτεται πιθανότητα τον τρόπο που θα έπρεπε να αντιδράσει αφού όμως έχει περάσει η στιγμή που του δόθηκε η ευκαιρία να απαντήσει.
Επιθετική διεκδίκηση: σε αυτή την περίπτωση συμπεριφερόμαστε σαν να έχουμε μόνο εμείς δικαιώματα και ανάγκες, που οι άλλοι «οφείλουν» να καλύψουν. Δεν αναγνωρίζουμε ή αδιαφορούμε για τα δικαιώματα των άλλων και καταπατάμε τα όριά τους προκειμένου να πάρουμε αυτό που θέλουμε. Τέτοιου είδους συμπεριφορά μπορεί να οδηγεί σε πρόσκαιρες «νίκες», κυρίως όταν έχουμε να κάνουμε με πιο αδύναμους και ανασφαλείς ανθρώπους, αλλά στο τέλος αποδεικνύεται ότι έχουμε χάσει περισσότερα από όσα κερδίσαμε. Ένα άτομο που αντιδρά συνήθως επιθετικά και γίνεται πιο υπερβολικό στις αντιδράσεις του, μπορεί να αφήσει μια βαθιά αρνητική εντύπωση, για την οποία συνήθως μετανιώνει στη συνέχεια.
Θετική διεκδίκηση: με αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζουμε και σεβόμαστε τα δικαιώματα των άλλων και παράλληλα υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας θέτοντας τα δικά μας όρια. Εκφράζουμε τις απόψεις και τη γνώμη μας με τίμιο, ευθύ και κατάλληλο τρόπο χωρίς να υποτιμούμε ούτε τους άλλους ούτε τον εαυτό μας. Εκφράζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας είτε θετικά είτε αρνητικά και δίνουμε τη δική μας εκτίμηση για την κατάσταση. Επιπλέον είμαστε δεκτικοί τόσο στα θετικά σχόλια των άλλων όσο και στα αρνητικά.
Γιατί να υιοθετήσω τη διεκδικητική συμπεριφορά;
Η διεκδικητική συμπεριφορά είναι απαραίτητο στοιχείο των διαπροσωπικών σχέσεων, καθώς προάγει την ισοτιμία στις ανθρώπινες σχέσεις, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντά μας, να υπερασπιζόμαστε τους εαυτούς μας, να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας και να ασκούμε τα προσωπικά μας δικαιώματα χωρίς να αρνούμαστε τα δικαιώματα των άλλων. Διεκδικώ κάτι δεν σημαίνει πως καταπατώ τα δικαιώματα ή την προσωπικότητα του άλλου, ούτε ότι αγνοώ τις ανάγκες του άλλου ανθρώπου.
Η υιοθέτηση της θετικής διεκδικητικής συμπεριφοράς προάγει την αυτοπεποίθηση, η οποία με τη σειρά της ενισχύει το άτομο να διεκδικεί. Χρειάζεται να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας και τις ικανότητες μας για να διεκδικήσουμε κάτι, αλλά παράλληλα διεκδικώντας πράγματα ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή μας.
Η διεκδικητική συμπεριφορά είναι μια θετική αυτοεπιβεβαίωση, που ωστόσο δίνει αξία και στους άλλους ανθρώπους της ζωής μας. Συνεισφέρει και στην προσωπική μας ικανοποίηση αλλά και στην ποιότητα των σχέσεών μας με τους άλλους. Επιπλέον μας βοηθά να είμαστε ο εαυτός μας και να μπορούμε να συνδεθούμε ποιοτικά με τους άλλους.